ΣΩΚΡΑΤΙΚΗ ΘΗΒΑΪΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ
Ιδρυτές οι Θηβαίοι Φιλόσοφοι: Σιμμίας (5ος/4ος αιώνας π.Χ) και Κέβης (430-350 π.Χ)
Κατσέλης Γεώργιος – Μαθηματικός – πρ. Προϊστάμενος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Βοιωτίας – Συγγραφέας
Σωκράτης (470-399 π.Χ) : Ο θεοειδής Φιλόσοφος και Δάσκαλος της ανθρωπότητας
«Μόνο ο θεός είναι σοφός. Η σοφία των ανθρώπων είναι ελαχίστη αν όχι ανύπαρκτη»
«Εν οίδα ότι ουδέν οίδα»(Φυσική και Σωκρατική αρχή: Δεν υπάρχει απόλυτη αυτογνωσία)
Πλωτίνος (204-270 μ.Χ) – Πρόκλος (412-485 μ.Χ): Νεοπλατωνικοί φιλόσοφοι. Από πλατωνικό διάλογο μεταξύ των: «Παρόλο που η υποκείμενη τάξη του Κόσμου δεν είναι άμεσα ορατή ή απτή μπορεί να συναχθεί μέσω της λογικής και του λόγου»
Henri Polmcare (1854-1912 μ.Χ): Διάσημος Γάλλος Μαθηματικός – Λογοτέχνης: «Ο μοντέρνος άνθρωπος χρησιμοποίησε την «αιτία» και το «αποτέλεσμα» όπως ο αρχαίος άνθρωπος χρησιμοποίησε τους θεούς: για να δώσει τάξη στον Κόσμο. Αυτό δεν συμβαίνει γιατί είναι το πιο αληθινό σύστημα, αλλά γιατί ήταν το πιο βολικό»
Φιλοσοφία είναι η συστηματική οργάνωση των ανθρώπινων γνώσεων και η δημιουργία κοσμοθεωριών, βιοθεωριών και πολιτισμού.
Ακόμα, φιλοσοφία είναι η αγάπη για τη γνώση, για τη σοφία και ακόμη περισσότερο.
Φιλοσοφία είναι η πορεία της σκέψης προς την ελευθερία.
Στην πορεία των αιώνων η φιλοσοφία έθεσε ερωτήματα για τον εξωτερικό περιβάλλοντα κόσμο, για τον άνθρωπο και τον εσωτερικό του κόσμο, για την αρμονική συμβίωση και την καθημερινότητα. Και προσπάθησε να δώσει απαντήσεις και εξηγήσεις για τα ανωτέρω ζητήματα. Βασικές αιτίες του πολυπαραγοντικού φιανομένου της φιλοσοφικής σκέψης είναι κυρίως τέσσερις:
- Η απορία: Είναι θεμελιώδης αιτία στοχασμού, προβληματισμού και αναζήτησης.
- Ο θαυμασμός: Βασικό συναίσθημα του ανθρώπου.
- Η αμφιβολία: Είναι η αβεβαιότητα του πνεύματος για την αλήθεια της κρίσης. Είναι η πρώτη κίνηση του νου. Καταπολεμά το δογματισμό. Αναθεωρούνται σκέψεις και απόψεις.
- Η συναίσθηση των αδυναμιών και των περιορισμένων δυνατοτήτων του «πεπερασμένου» ανθρώπου, που φθείρεται μέσα στο χωροχρόνο των υπάρξεων.
Κατά κάποιους ιστοριογράφους της φιλοσοσοφίας, η φιλοσοφική σκέψη πέρασε πέντε περιόδους – εποχές:
Η πρώτη είναι η εποχή της Κοσμολογίας, των Κοσμολόγων, των φυσικών Φιλοσόφων ή των προσωκρατικών. Θέτουν ερωτήματα για την αρχή και τη δομή του Σύμπαντος Κόσμου, για το «ον», για την «ουσία», το «γίγνεσθαι» και άλλα. Δίνουν διάφορες Κοσμοθεωρητικές απαντήσεις, όχι δια των μύθων και της ενοράσεως, αλλά δια των αισθήσεων και ιδιαιτέρως της λογικής. Οι απόψεις των είναι, εν πολλοίς, αντιφατικές και συγκρουσιακές.
Η δεύτερη εποχή είναι η εποχή των ανθρωπολόγων, του εσωτερισμού. Αναπτύσσονται: ι) Η «Σοφιστική Φιλοσοφία», ιι)Η «Σωκρατική φιλοσοφία», ιιι)Η «Πλατωνική», ιν) Η «Αριστοτέλειος» και ν) «Η φιλοσοφία των μικρότερων Σωκρατικών σχολών». Ο Σωκράτης, είναι ο πρώτος μεγάλος δάσκαλος, ο οικουμενικός, ο παγκόσμιος, ο αιώνιος.
Η ζωή του Σωκράτη
Ο Σωκράτης γεννήθηκε το 470 π.Χ στην Αθήνα, εννέα χρόνια μετά την στρατηγική ήττα των επεκτατιστών Περσών στις Πλαταιές της Βοιωτίας. Η Αθήνα ελεύθερη, ασφαλής και δημοκρατική πολιτεία από το 508 π.Χ, αφού πέρασε προηγουμένως 500 περίπου χρόνια αλλεπάλληλων κοινωνικών εσωτερικών επαναστάσεων και πολιτευματικών μεταβολών και αλλαγών όλων των μορφών, καθίσταται κυρίαρχη πολιτική, στρατιωτική και οικονομική δύναμη, καθώς και πνευματικό κέντρο των 1.000 περίπου τότε πόλεων – κρατών της διευρυμένης Ελλάδας.
Ο διαχρονικός Τριπολισμός (Αθήνα – Σπάρτη – Θήβα) είχε σχεδόν μετασχηματιστεί σε μονοπολισμό (Αθήνα). Ο Σωκράτης ήταν γιός του γλύπτου – λιθοξόου Σωφρονίσκου και της μαίας Φαιναρέτης. Ήταν παντρεμένος με την στοργική και ευαίσθητη Ξανθίππη, παρά τις καταγραφόμενες από τους Κωμικούς της εποχής κακοτροπίες της. Απέκτησαν τρία παιδιά, τον Λαμπροκλέα, τον Σωφρονίσκο και τον Μενέξενο. Ο Πορφύριος (232-304 μ.Χ) αναφέρει ότι ο Σωκράτης ήταν μαθητής του πρώτου Αθηναίου φιλοσόφου Αρχέλαου. Κατά βάσει όμως, ο Σωκράτης ήταν αυτοδίδακτος, επίμονος και επιμελής. Υπήρξε φίλος πολλών διασήμων της εποχής. Ήταν πολύ άσχημος και κυκλοφορούσε στην Αγορά των Αθηνών ξυπόλητος και με τριμμένα ρούχα. Ήταν ανθεκτικός στις κακουχίες, στην πείνα , τη δίψα, το κρύο και τη ζέστη. Ήταν εγκρατής και με ελεγχόμενα πάθη. Έλαβε μέρος σε τρείς πολέμους. Στον πόλεμο της Σάμου (441-440 π.Χ), της Ποτίδαιας (432-430 π.Χ) και του Δηλίου (424 π.Χ). Στη μάχη του Δηλίου (Δήλεσι) της Ταναγρικής Βοιωτίας, μεταξύ Αθηναίων και Βοιωτών, ηττήθηκαν οι Αθηναίοι χάρη στη στρατιωτική τακτική, που εφάρμοσε ο Θηβαίος στρατηγός και Βοιωτάρχης Παγώνδας!
Ο Σωκράτης δεν έγραψε τίποτα. Όλη η φιλοσοφική του θεωρία και η διδασκαλία του περιγράφεται στα έργα κυρίως του Πλάτωνα (427-347 π.Χ), του Ξενοφώντα (430-355 π.Χ), του Αριστοτέλη (384-322 π.Χ) και πολλών άλλων Ελλήνων και ξένων φιλοσόφων, στοχαστών, ιστορικών, κωμωδιογράφων κ.λ.π.
Ο Πελοποννησιακός Εμφύλιος Πόλεμος των Ελλήνων κράτησε 27 χρόνια, από το 431 έως 404 π.Χ. Έληξε με ήττα και καταστροφή της Αθήνας από τις συμμαχικές δυνάμεις Σπάρτης – Θήβας. Το 404 π.Χ επιβλήθηκε στην Αθήνα η Τυραννία των Τριάκοντα. Το Τυραννικό – δικτατορικό αυτό καθεστώς, με αρχηγό τον Κριτία, για 8-9 μήνες, έπνιξε την Αθήνα στις διώξεις των αντιφρονούντων και στο αίμα των αντιπάλων. Το πολιτικό αυτό σύστημα ανατράπηκε το 403 π.Χ από τον Δημοκρατικό Στρατηγό Θρασύβουλο, που είχε εγκατασταθεί και είχε πάρει άσυλο στην Θήβα. Στη Δημοκρατική Αθήνα, το 399 π.Χ, ο Σωκράτης κατηγορήθηκε για ασέβιεα, επειδή δεν αναγνώριζε τους Θεούς της πόλεως των Αθηνών και υποδείκνυε διαφορετικές θεότητες και γιατί έτσι διέφθειρε τους νέους, εισάγοντας καινά δαιμόνια. Το δικαστήριο καταδίκασε τον Σωκράτη σε θάνατο. Φίλοι και μαθητές του Σωκράτη προσφέρθηκαν να εξαγοράσουν την ποινή. Οι Θηβαίοι μαθητές του Σιμμίας και Κέβης διέθεταν τα χρήματα για την απόδρασή του. Ο Σωκράτης πιστός και αφοσιωμένος στις ιδέες του, στις απόψεις του, στους θεσμούς και νόμους της Πολιτείας ήπιε το κώνειο και πέθανε μπροστά στους μαθητές του. Έμεινε στην Παγκόσμια Ιστορία της Φιλοσοφίας ως ανεπανάληπτο φιλοσοφικό πρότυπο. Η Σωκρατική διδακτική σκέψη ενέπνευσε και δίδαξε όλους σχεδόν τους φιλοσόφους του κόσμου διαχρονικά. Ο μαθητής του Πλάτωνας με τα έργα του κατέστησε το Μέγα Διδάσκαλο της Ανθρωπότητας αιώνιο. Τα στοιχεία του και τα χαρακτηριστικά συγκρίθηκαν μεταγενεστέρως με αυτά του Ιησού Χριστού!!!
Η ζωή του Σιμμία και του Κέβητος
Ο Σιμμίας (5ος/4ος αιώνας π.Χ) και ο Κέβης (430-350 π.Χ) γεννήθηκαν στην Θήβα. Ήταν μαθητές του Φιλόλαου, του ιδρυτή της Πυθαγόρειας Θηβαϊκής Φιλοσοφικής Σχολής. Μυήθηκαν και μελέτησαν την Πυθαγόρεια μεταφυσική – μυστικιστική φιλοσοφία. Ο Σιμμίας, σύμφωνα με τον Βοιωτό φιλόσοφο και παιδαγωγό Πλούταρχο (50-120 μ.Χ) και τον Διογένη τον Λαέρτιο ( 180-240 μ.Χ ) ταξίδεψε στην Αίγυπτο και έμεινε εκεί για σπουδές αρκετό καιρό. Όταν επέστρεψε από την Αίγυπτο μαζί με τον Κέβητα έφυγαν και πήγαν στην Αθήνα και εντάχθηκαν στο στενό «εσωτερικό κύκλο» του Σωκράτη. Ο Σιμμίας και ο Κέβης είναι πρόσωπα των Πλατωνικών διαλόγων «Φαίδων ή Περί Ψυχής», «Κρίτων ή Περί Πρακτέου» και «Φαίδρος ή Περί Καλού». Στον Πλατωνικό Διάλογο «Φαίδων ή Περί Ψυχής» συνομιλούν με τον Σωκράτη στο δεσμωτήριο τις τελευταίες ώρες της ζωής του. Εκφράζοντας τις ανησυχίες τους, τους προβληματισμούς, τις απορίες και τις αντιρρήσεις τους, έθεσαν σε δοκιμασία τους συνομιλητές και τις αποδεικτικές ικανότητες του γαλήνιου Μεγάλου Διδασκάλου Σωκράτη. Ο Κέβης εξαγόρασε την ελευθερία του Φαίδωνα του Ηλείου, που είχε συλληφθεί αιχμάλωτος στον πόλεμο μεταξύ Σπαρτιατών και Ηλείων το 402-401 π.Χ , για να τον μυήσουν στη φιλοσοφία. Στην Αθήνα οι δυο Θηβαίοι Φιλόσοφοι είχαν επαφές και σχέσεις με εξέχοντα πρόσωπα και διάσημες γυναίκες της Αθηναϊκής κοινωνίας. Ο Σιμμίας και ο Κέβης μετά τον άδικο θάνατο του Σωκράτη, το 399 π.Χ, γύρισαν στην Θήβα και ίδρυσαν την Σωκρατική Θηβαϊκή Φιλοσοφική Σχολή, η οποία είχε στενή σχέση με την Πυθαγόρεια, αλλά και πολλές διαφορετικές θέσεις και απόψεις για διάφορα φιλοσοφικά ζητήματα. Η Θήβα μετά το 404 π.Χ αυτονομήθηκε από την Σπαρτιατική συμμαχία.
Τα Πεδία της Σωκρατικής Φιλοσοφίας
Οι άνθρωποι εξερεύνησαν πρώτα τον εξωτερικό περιβάλλοντα Κόσμο και μετά στράφηκαν προς τον εαυτό τους, προκειμένου να καταλάβουν πως είναι οι ίδιοι σωματοδομικά, αισθητικά, νοητικά, συναισθηματικά, βουλητικά, πνευματικά, ψυχικά, ηθικά κ.λ.π. Στη συνέχεια διερωτήθηκαν πως πρέπει να διαμορφώσουν τον χαρακτήρα και την προσωπικότητα τους, για να υπάρξουν και να συμβιώσουν με τους άλλους ανθρώπους. Έτσι, μετά τη μυθολογία, τη θεολογία, τη μεταφυσική, στον προβληματισμό εμφανίστηκε η Κοσμολογία, η γλωσσολογία, η γνωσιολογία, η ηθική, ο πολιτισμός κ.λπ. Με τον Σωκράτη και τους Σοφιστές η φιλοσοφία άλλαξε προσανατολισμό. Το ερευνητικό ενδιαφέρον από την Κοσμολογία – Φυσική Φιλοσοφία των Προσωκρατικών μετατοπίστηκε σε ζητήματα, που αφορούν τον άνθρωπο, την κοινωνία, τον πολιτισμό κ.λ.π. Τον Σωκράτη και τους Σοφιστές απασχόλησαν με απόλυτη διαπάλη, σύγκρουση και διαφορετικότητα μεταξύ τους, τα εξής πεδία σκέψης:
- Το Μεταφυσικό / Θεολογικό
Τα αντιθετικά ζεύγη – εννοιολογικά δίπολα: ι) Άνθρωποι – Θεοί, ιι) Σώμα – Ψυχή, ιιι) Ανήθικο – Ηθικό, ιν) Αναγκαιότητα – Τύχη, ν)Καθημερινή πραγματικότητα – Υπερβατική πραγματικότητα. Το πιο κακοποιημένο δίπολο ήταν το πρώτο.
- Το Γλωσσολογικό (Αλφάβητο, λέξεις, σκέψεις, έννοιες, ομιλία, λόγος, επικοινωνία, κανόνες κ.λ.π)
- Το Γνωσιολογικό (Αλήθεια – ψέμα, γνώση – άγνοια, σωστό – λάθος, κατανόηση – πληροφόρηση, μάθηση κ.λ.π)
- Το Βιοθεωρητικό (κυρίως το Ηθικό): (Δίκαιο – άδικο, καλό – κακό, ηθικό – ανήθικο, η αρετή, η ευτυχία, ήθος, αρχές, αξίες κ.λ.π.)
Η διδασκαλία του Σωκράτη
Ο Σωκράτης δίδασκε δωρεάν χωρίς αμοιβή κυρίως στην Αγορά της Αθήνας. Την οικογένεια του συντηρούσε ο Κρίτων. Δίδασκε το σχέδιο και τον δρόμο, που πρέπει να ακολουθεί η σκέψη (η ικανότητα του ανθρώπινου πνεύματος να συλλογίζεται και να διανοείται, για να συλλάβει την ουσία και την αλήθεια των πραγμάτων). Ξεκινούσε πάντα με το δεδομένο ότι η ανθρώπινη γνώση (η ικανότητα του πνεύματος να αποδίδει σε ένα αντικείμενο αυτό που του ταιριάζει) είναι ατελής και ελαχίστη και ότι εξαρτάται από τις αισθήσεις (ότι βλέπουμε, ότι ακούμε κ.λ.π) και τις προκαταλήψεις. Η διδασκαλία του φέρει διαχρονικά και παγκόσμια το όνομα «Σωκρατική μέθοδος» ή «Σωκρατικός Διάλογος» ή «Σωκρατική διαλεκτική». Η μέθοδος του ήταν δυο δρόμων, που οδηγούσαν στο ίδιο αποτέλεσμα.
1ος) Ο Σωκράτης εμφανίζεται να αγνοεί την αλήθεια (την ορθή γνώση της πραγματικότητας) για ένα ζήτημα και ζητάει να μάθει από τον συνομιλητή του. Με διάφορες ερωτήσεις τον περιπλέκει και τον αναγκάζει να ομολογήσει το λάθος του. Το λάθος οδηγούσε τον συνομιλητή του να αποκτήσει επίγνωση της άγνοιας. Η αμφιβολία ήταν η αρχή. Ο ίδιος έλεγε: «Εν οίδα ότι ουδέν οίδα» («Σωκρατική ειρωνία»).
2ος) Ξεκινούσε από γνωστά πράγματα. Με κατάλληλες ερωτήσεις και επαγωγικά (από το μερικό προς το γενικό) απάλλασσε τον συνομιλητή του από τις πλάνες και τα ψεύδη και τον προωθούσε προς τα γενικά, τα καθολικά, τα αφηρημένα, τα ουσιώδη. Πορεία προς την έννοια των ομοειδών πραγμάτων. Ο ίδιος αποκαλούσε την μέθοδο «Μαιευτική» επηρεασμένος από την μαία μητέρα του. Όπως η γέννηση του παιδιού είναι δύσκολη και επίμονη και χρειάζεται τη μαία, έτσι και η γνώση και η αναζήτηση της αλήθειας των πραγμάτων, των φαινομένων και των προβλήμάτων είναι κοπιώδης, δύσκολη και επίπονη και χρειάζονται τον εργατικό, διαβασμένο και εμπνευσμένο δάσκαλο!
Σωκρατική Μεταφυσική («Ο Κόσμος του Ολισμού» ή «Κόσμος του Ιδεαλισμού»)
Ο Σωκράτης απέδιδε την έννοια της ύπαρξης των Όντων και την εξήγηση αυτών στο Έλλογον θείον. Απέκλειε κάθε υλιστική, μηχανική ερμηνεία αυτών. Πίστευε στην Τελεολογία, δηλαδή, θεωρούσε ότι κάθε πράγμα, φαινόμενο και γεγονός γίνεται και εξυπηρετεί κάποιο σκοπό, κάποια ανάγκη, κάποιο αόρατο σχέδιο, κάποια κοσμική πρόνοια.
Σωκρατική Γνωσιολογία (Η Σωκρατική διαλεκτική σκέψη – Αναζήτηση της αλήθειας και της γνώσης των όντων)
Πάντα και σε όλους τους λαούς της γης η Πίστη προηγήθηκε της Γνώσης και η Θρησκεία της Φιλοσοφίας. Η Πίστη και η Θρησκεία έδωσαν κατ΄ αρχήν κάποιες απαντήσεις στο στοχασμό και στα προβλήματα των ανθρώπων. Επίσης, ο προφορικός αφηγηματικός λόγος ήταν η πρώτη συλλογική έκφραση των ανθρώπων. Ο γραπτός λόγος, που ευρηματικά ακολούθησε, κατέστησε τη συλλογική μνήμη αιώνια. Ο αριθμός και η μέτρηση ήταν καταλυτικές ανακαλύψεις για την Μαθηματική Μοντελοποίηση πραγμάτων, φαινομένων και γεγονότων, καθώς και τη δυναμική τους εξέλιξη,.
Η Γνωσιολογία είναι ο κλάδος της Φιλοσοσφίας, που αναζητά την αληθινή και έγκυρη γνώση της πραγματικότητας, Αναζητά την πηγή, την ουσία, τα όρια και τους τρόπους της γνώσης.
Αλήθεια είναι η απόλυτη συμφωνία της σκέψης με την αντικειμενική πραγματικότητα.
Γνώση είναι η ικανότητα του Πνεύματος να αποδίδει σε ένα αντικείμενο (πράγμα ή φαινόμενο ή γεγονός) ό,τι πραγματικά του ταιριάζει, του αντιστοιχεί.
Άγνοια είναι η έλλειψη γνώσεων για πράγματα και ζητήματα της φύσης και της ζωής.
Πειθώ είναι η ικανότητα , που έχει ένα άτομο να πείσει και να επιβάλλει τις απόψεις του στους άλλους. Η Πειθώ στη μυθολογία ήταν η προσωποποίηση της παντοδύναμης και πολύπλευρης δύναμης της λογικής και της ευγλωττίας.
Ο Σωκράτης στο πεδίο της Γνωσιολογίας συγκρούστηκε στη Φιλοσοφιή Αγορά των Αθηνών, τον 5ο αιώνα π.Χ, με τους λεγόμενους Σοφιστές και την Σοφιστική Φιλοσοφία, ιδιαίτερα για τα ζητήματα της αλήθειας, του ψεύδους, της γνώσης, της άγνοιας, της Πειθούς κ.λ.π. Είχε βαθύτατη γνώση των αποριών, των προκαταλήψεων και των πολλών ιδιαιτεροτήτων των ανθρώπων και της κοινωνίας. Συζητούσε με όλους ανεξαιρέτως και είχε πνευματικές επαφές με πολιτικούς, ρήτορες, ιστορικούς, τεχνίτες, κ.λ.π. Είχε γνώση της άγνοιάς του και γι΄αυτό έλεγε: «Μόνο ο Θεός είναι σοφός», «Οι άνθρωποι είναι θύματα της άγνοιάς των» και το περίφημο «Εν οίδα ότι ουδέν οίδα».
Οι Σοφιστές, Πρωταγόρας (485/475 -415/411 π.Χ), Γοργίας (485/483 -380/375 π.Χ), Ιππίας (β΄μισό του 5ου αιώνα π.Χ), Πρόδικος (β΄ μισό του 5ου αιώνα π.Χ, κ.λ.π), πίστευαν ότ: ι) Δεν υπάρχεια μια αποδεκτή αλήθεια. Οι αλήθειες είναι τόσες όσα και τα ατομικά, προσωπικά συμφέροντα των ανθρώπων. Καμία αλήθεια δεν είναι ανώτερη από τις άλλες. ιι)Δεν υπάρχει αντικειμενική αλήθεια, ιιι) Δεν υπάρχει αντικειμενική, καθολική γνώση, ιν) Η αλήθεια και η γνώση των πραγμάτων είναι σχετική (σχετικισμός), ν)Η πειθώς διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των απόψεων μας για τον κόσμο, την φύση και τον άνθρωπο, γι΄ αυτό πρέπει να μάθουμε και να ασκούμεθα στη ρητορική.
Ο Σωκράτης ακολουθούσε ξεχωριστή μέθοδο για τη λύση ενός ζητήματος ή ενός προβλήματος, την εξής: ι)Πραγματοποιούσε διεξοδική έρευνα όλων των πλευρών του θέματος. ι) Συγκέντρωνε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες. Απέρριπτε τις προκαταλήψεις. ιιι) Προέβαινε στη καταγραφή των βασικών γνωρισμάτων του πράγματος και ιν) Διατύπωνε τον ορισμό της έννοιας. Η σύλληψη και η διατύπωση του ορισμού της έννοιας ήταν γι΄ αυτόν ο τελικός σκοπός της έρευνας του. Ο Σωκράτης συγκρούστηκε με τους σοφιστές. Πίστευε ακράδαντα και υποστήριξε: ι) Η αλήθεια ενός πράγματος είναι μια και απόλυτη (Μοναδικότητα, Απολυτότητα και Αντικειμενικότητα της αλήθειας). ιι) Η αλήθεια είναι απαραίτητη παντού. Είναι το θεμέλιο της ατομικής και κοινωνικής ζωής. ιιι) Όλοι οι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν την αλήθεια, ανεξάρτητα από την παιδεία τους, αρκεί να αναμοχλεύσουν τη μνήμη τους και να θυμηθούν. ιν) Η γνώση της αλήθειας των πραγμάτων είναι κοπιώδης, μεθοδική και επίμονη διαδικασία (Μαιευτική μέθοδος), (Σωκρατική διαλεκτική). ν) Η γνώση είναι θεμελιώδης παράγοντας ελευθερίας, αυτογνωσίας και προόδου των ανθρώπων, των κοινωνιών, των λαών και των εθνών!!!
Σωκρατική θεωρία για την ηθική (Η ηθική συμπεριφορά του ανθρώπου, παγκόσμιο και διαχρονικό ζήτημα).
Ο Σωκράτης, εκτός από τα γνωσιακά ζητήματα, συγκρούστηκε με τους Σοφιστές και για τα θέματα της ηθικής. (Άνθρωπος, ηθική, αξία, αρετή, καλό/κακό, δίκαιο/άδικο, αρετή, ευτυχία, κ.λ.π)
Άνθρωπος: Το ανώτερο και τελειότερο όν στη Γη από σωματική, πνευματική και ψυσική άποψη.
Αξία: Ένα σύνολο ιδιοτήτων, που εκφράζει τη σπουδαιότητα ενός όντος φυσικού ή ενός αγαθού.
Ηθική: Σύνολο κανόνων, που ρυθμίζουν τη συνολική συμπεριφορά ενός ανθρώπου. Η ηθική καθορίζεται από τα ένστικτα, τη λογική και τη βούληση για το «πράττειν»
Αρετή: Τα φυσικά και ηθικά προτερήματα ενός ανθρώπου στο ύψιστο βαθμό.
Οι σοφιστές πίστευαν και δίδασκαν: ι) Οι ηθικές αξίες και αρχές, που ρυθμίζουν τη ζωή των ανθρώπων διαφέρουν από κοινωνία σε κοινωνία και από εποχή σε εποχή. ιι) Το καλό και το κακό, το δίκαιο και το άδικο καθορίζονται από το συμφέρον του καθενός. ιιι) Ο νόμος της φύσης, δηλαδή, το δίκαιο του ισχυροτέρου, δεν ισχύει μόνο στη ζούγκλα, αλλά και στις ανθρώπινες κοινωνίες!
Ο Σωκράτης διεκήρυττε ότι: ι) Οι αξίες και οι αρχές της ηθικής, που ρυθμίζουν τη ζωή των ανθρώπων, είναι αιώνιες, έχουν καθολικό κύρος, είναι απόλυτες και είναι δυνατόν να διαμορφωθει ένας Παγκόσμιος και ηθικός Κώδικας, μια οικουμενική ηθική, η οποία θα διέπεται από τους ίδιους κανόνες και θα ισχύουν από τόπο σε τόπο και από εποχή σε εποχή. ιι) Το καλό και το κακό, το δίκαιο και το άδικο, αφορά ομοιοτρόπως όλους τους ανθρώπους.ιιι)Οι νόμοι διαφυλάττουν τις κοινωνικές σχέσεις και ισορροπίες καλής συμβιώσεως και απορρέουν από τη κοινή έννοια της δικαιοσύνης. ιν) Η κακία προέρχεται από την άγνοια και την έλλειψη της γνώσης του καλού (η θέση αυτή επικρίθηκε μεταγενεστέρως). ν) Η αρετή και η γνώση είναι έννοιες ταυτόσημες. νι) Η αρετή είναι καθήκον, σκοπός και η πραγματική ευτυχία του ανθρώπου.
Οι θέσεις και οι απόψεις του Σωκράτη διαμόρφωσαν τον παγκόσμιο και ιδιαίτερα τον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό. Ο μαθητής του Σωκράτη Πλάτων (427-347 π.Χ) κατέγραψε στους διαλόγους του τις θέσεις και τις απόψεις του Δασκάλου του!!!
Η Θηβαϊκή Σωκρατική Φιλοσοφική Σχολή
Ο Σιμμίας και ο Κέβης εφοδιασμένοι με τα βιώματα, τις εμπειρίες, τις αντιλήψεις, τις γνώσεις, τις κοσμοθεωρίες και βιοθεωρίες της Πυθαγόρειας και Σωκρατικής Φιλοσοφίας, το 399 π.Χ, μετά τη καταδίκη και τον άδικο θάνατο του Σωκράτη, επέστρεψαν στη γενέτειρα Θήβα και ίδρυσαν τη λεγόμενη Σωκρατική Θηβαϊκή Φιλοσοσφική Σχολή. Στη Σχολή φοίτησαν χιλιάδες σπουδαστές από τα πέρατα του τότε Ελληνισμού. Δίδαξαν τις Σωκρατικες θεωρίες και έγραψαν πολλά και διάφορα φιλοσοφικά έργα, τα οποία χάθηκαν σχεδόν όλα! Ο Διογένης ο Λαέρτιος κατέγραψε τα έργα τους.
Ο Κέβης έγραψε τρείς διαλόγους, με τίτλους: 1) «Εβδόμη», 2) «Φρύνιχος» και 3) «Πίναξ». Διασώθηκε μόνο ο «Πίναξ».
Ο Σιμμίας έγραψε 23 διαλόγους, οι οποίοι δεν διασώθηκαν, με τίτλους: 1) Περί σοφίας, 2) Περί λογισμού, 3)Περί μουσικής, 4) Περί επών, 5) Περί ανδρείας, 6) Περί φιλοσοφίας, 7)Περί αληθείας, 8) Περί γραμμάτων, 9)Περί διδασκαλίας, 10) Περί τέχνης, 11) Περί του επιστατείν, 12) Περί πρέποντος, 13) Περί αιρετού και φευκτού, 14) Περί φίλου, 15) Περί του ειδέναι, 16) Περί ψυχής, 17) Περί του ευ ζην, 18) Περί δυνατού, 19) Περί χρημάτων, 20)Περί ζωής, 21) Τι το καλόν, 22) Περί επιμελείας, 23) Περί έρωτος. Στον Σιμμία αποδίδονται και άλλα έργα, τα οποία επίσης χάθηκαν!
Ο Σιμμίας και ο Κέβης λάμπρυναν την Θηβαϊκή σκέψη και σοφία, αλλά και την Σωκρατκή Φιλοσοφία. Το ίδιο περίπου έγινε και στις άλλες Σωκρατικές Σχολές: 1) Ηλιο-Ερετρική, 2) Την Κυρηναϊκή, 3) Την Μεγαρική, 4)Την Κυνική (Σχολή των Κυνικών), 5)Την Ακαδημία του Πλάτωνος (Πλατωνική), 6) Το Λύκειον του Αριστοτέλη (Αριστοτελική). Κοινό στοιχείο τους ήταν η Σωκρατική Φιλοσοφική Σκέψη. Οι ιδέες του Σωκράτη ενέπνευσαν και δίδαξαν διαχρονικά την ανθρωπότητα.
Ο Σιμμίας και ο Κέβης πέθαναν και ετάφησαν στην Θήβα. Η Θήβα λίγα χρόνια μετά μεγαλούργησε και η ιστορία της διδάσκεται σε όλα τα Πανεπιστήμια του κόσμου. Η Θήβα συνέβαλε στη παγκόσμια διανόηση. Το διανοητικό κεφάλαιο είναι ο νέος πλούτος και η ισχύς των λαών! Η γνώση αλλάζει τον κόσμο και αυτό διαπιστώνεται και σήμερα ποικιλοτρόπως!!!
